Những điều cần biết về chỉ số hoàn màu CRI trong chiếu sáng

Khi mua đèn chiếu sáng hầu hết mọi người chỉ quan tâm đến công suất, quang thông, nhiệt độ màu. Và bỏ quên CRI – chỉ số hoàn màu. Vậy chỉ số hoàn màu là gì? Nó có ý nghĩa như nào trong chiếu sáng?... Tất cả sẽ được chúng tôi giải đáp trong bài viết sau đây.

Chỉ số hoàn màu CRI là gì?

Hoàn màu được dùng để xác định mức độ nguồn sáng ảnh hưởng đến màu sắc của vật thể khi xuất hiện trong tầm nhìn của con người. Nó được so sánh với nguồn chiếu là ánh sáng mặt trời. Chưa hết, nó còn xác định mức biến đổi các sắc thái của màu qua nguồn chiếu sáng.

Chỉ số hoàn màu CRI ảnh hưởng đến màu sắc của vật thể.

Và chỉ số hoàn màu CRI chính là thước đo với thang điểm từ 0 đến 100. Trong đó 0 được coi là nguồn sáng chất lượng kém. Còn 100 được coi là nguồn ánh sáng tốt, đạt mức hoàn hảo. Nó cho chúng ta biết độ chính xác hoàn màu của sáng so với ánh sáng mặt trời. CRI càng cao thì khả năng hoàn màu của ánh sáng càng tốt. Màu sắc của vật thể xuất hiện dưới nguồn sáng sẽ chính xác.

Màu sắc của vật thể sẽ khác nhau dưới nguồn sáng có CRI khác nhau.

Ví dụ: Màu đỏ khi được nhìn qua ánh sáng có CRI là 95 sẽ rõ nét và chính xác. Nhưng dưới nguồn sáng CRI 50 thì màu sẽ bị thay đổi, không còn tươi sáng mà xám xỉn đi.

Chỉ số hoàn màu CRI tốt nhất là bao nhiêu?

Nguồn sáng có CRI từ 85 đến 90 được coi là tốt cho hiển thị màu sắc. Nguồn sáng có CRI trên 90 là tuyệt vời nhất. Và đối với đèn led hiện nay phạm vi CRI giao động từ 70 đến 98.

Nếu chỉ số hoàn màu CRI là 70 thì có phải tệ không. Câu trả lời là KHÔNG, với chỉ số CRI 70 thì có thể chấp nhận được khi nguồn sáng đó được sử dụng trong công nghiệp. Và hầu hết các nguồn sáng đèn led có CRI 70 hoặc cao hơn đều có thể thay thế cho nguồn sáng truyền thống.

Vậy chỉ số hoàn màu CRI 98 có phải là hoàn hảo không? Đúng vậy. Nhưng nó sẽ đi kèm với 1 chi phí lớn hơn. Đèn led có CRI càng cao thì giá thành càng cao. Và các loại đèn LED có CRI cao được sử dụng chủ yếu trong chiếu phim. Nó sẽ đem đến màu sắc chính xác nhất khi quay phim hoặc cho người xem.

 Chỉ số hoàn màu CRI có liên quan đến nhiệt độ màu không?

Câu trả lời là KHÔNG. Khi mua đèn led chiếu sáng các bạn cần xác định nhiệt độ màu của bóng là ấm hay lạnh. Đây là phép đo của Kelvin và có phạm vi từ 2700K (ấm) đến 6500K (lạnh) đối với đèn led.

Sau đó bạn hãy nhìn vào chỉ số CRI hiện trên bóng đèn. Đây chính là yếu tố quyết định chất lượng nguồn sáng có tốt hay không. Và hoàn toàn không có mối liên hệ nào giữa chỉ số hoàn màu và nhiệt độ màu. Hai chỉ số này hoàn toàn độc lập với nhau. Các bạn không nên nhầm lẫn rằng bóng đèn có nhiệt độ màu 5.000K sẽ có CRI tốt hơn với bóng đèn nhiệt độ màu 2.700K. Đèn có nhiệt độ màu càng cao sẽ cho ánh sáng trắng càng nhiều.

 CRI được tính như thế nào?

CRI sẽ được tính toán dựa trên mức độ nguồn sáng thể hiện qua 8 màu pastel đã xác định. Hình ảnh dưới đây cho chúng ta thấy 15 màu thử nghiệm được hiển thị. Các màu chính là 8 màu hiển thị bên trái.

Màu đo CRI

 Nguồn ánh sáng nhân tạo sẽ được chiếu vào 1 vật mãu màu chính. Sau đó người ta sẽ đo màu phản xạ và phép đo này nhằm xác định mức độ gần đúng so với màu ánh sáng chính. Phép đo với mẫu gốc càng chính xác thì giá trị CRI càng cao.

Chỉ số hoàn màu CRI và ứng dụng tiêu biểu

Chỉ số hoàn màu (CRI)	Ứng dụng tiêu biểu
Từ 20 đến 40	Đèn có chỉ số hoàn màu trong khoảng này được ứng dụng chiếu sáng tại các khu vực không quá quan trọng về việc hiển thị màu sắc. Sự thay đổi màu sắc so với màu thật vẫn có thể chấp nhận được.
Từ 40 đến 60	Loại đèn có chỉ số CRI từ 40 đến 60 được sử dụng trong các khu vực không quan trọng đến hiển thị màu sắc nhiều. Tuy nhiên, sự thay đổi màu sắc là rất đáng chú ý và khó có thể chấp nhận được.
Từ 60 đến 80	Các loại đèn có chỉ số hoàn màu trong khoảng này được sử dụng để chiếu sáng cho nhà kho, cửa hàng, bãi đỗ xe, phòng tập thể dục.
Từ 80 đến 90	Đèn có chỉ số trong khoảng này được ứng dụng tại những nơi cần độ chính các về màu sắc cao.
Trên 90	Được áp dụng cho đèn chiếu sáng tại những khu vực cần sự hiển thị màu sắc chính xác và rất quan trọng.